Na podstawie art. 49f ustawy z dnia 7 lipca 2020 r., prawo budowlane, dodanego za sprawa ustawy z dnia 13 lutego 2020 r., o zmianie ustawy prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może złożyć w organie nadzoru budowlanego wniosek o wdrożenie uproszczonej metody legalizacyjnej samowoli budowlanej wybudowanej co najmniej 20 lat temu.
Przede wszystkim trzeba sięgnąć do przepisów poprzedniej ustawy Prawo budowlane z 1974 roku. Istnieje natomiast możliwość wyboru przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym, w zależności od tego które są lepsze dla właścicieli (te z daty powstania samowoli, czy z daty orzekania organu nadzoru budowlanego). Do obiektów wybudowanych bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę, czyli powstałych w warunkach samowoli budowlanej, których realizację zakończono przed 1 stycznia 1995 r., nie stosuje się obowiązującej obecnie ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2010, nr 243, poz. 1623 ze zm.; dalej powoływana jako: PB), lecz przepisy ustawy Prawo budowlane z 1974 r. (Dz. U. z 1974 r. Nr 38, poz. 229 ze zm.; dalej powoływana jako: PB z 1974 r.). Wynika to z art. 103 ust. 2 PB, który stanowi, iż art. 48 ww. ustawy nie stosuje się do obiektów, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy lub w stosunku do których zostało wszczęte postępowanie administracyjne przed tym takich obiektów stosuje się przepisy dotychczasowe, tj. przepisy ustawy PB z 1974 r. Wskazać należy, iż obiektem budowlanym w rozumieniu art. 2 ust 1 PB z 1974 r. są stałe i tymczasowe budynki lub inne stałe i tymczasowe budowle. Budowę obiektu budowlanego można rozpocząć – stosownie do art. 28 ust 1 PB z 1974 r. – po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Zalegalizowanie obiektu powstałego w warunkach samowoli budowlanejW przypadku realizacji obiektu budowlanego w warunkach samowoli budowlanej (tj. bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę) ma zastosowanie art. 37 ust. 1 PB z 1974 r., w którym ustawodawca uregulował możliwość legalizacji samowolnie wzniesionego obiektu budowlanego. Taki obiekt może zostać zalegalizowany przez powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, do którego osoba uprawniona (najczęściej właściciel) powinna zwrócić się z wnioskiem o wydanie pozwolenia na użytkowanie, zawierającego inwentaryzację powykonawczą i ekspertyzę techniczną, potwierdzającą przydatność obiektu do inspektor nadzoru budowlanego może jednak wydać nakaz rozbiórki takiego obiektu. Jest on uzależniony, od naruszenia przepisów obowiązujących w okresie budowy i położenia obiektu budowlanego na terenie, który, zgodnie z przepisami o planowaniu przestrzennym, nie jest przeznaczony pod zabudowę albo jest przeznaczony pod innego rodzaju zabudowę (art. 37 ust. 1 pkt 1 PB z 1974 r.).Należy zadać pytanie, wg jakich kryteriów organ nadzoru budowlanego I instancji winien badać kwestie zgodności budowy z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym. Czy kwestia ta powinna być oceniana wg przepisów o planowaniu przestrzennym, obowiązujących w chwili wydawania decyzji przez organ nadzoru budowlanego, czy może w momencie powstania samowoli budowlanej?Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rokIle zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki? Orzecznictwo NSAOrzecznictwo w tym względzie jest bardzo rozbieżne. Z jednej strony Naczelny Sąd Administracyny w swoim orzecznictwie stał na stanowisku, iż "istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy jest to, jaki plan obowiązywał w dacie budowy przedmiotowego obiektu, a nie to, jaki plan będzie obowiązywał w przyszłości" (zob. wyrok NSA z dn. r., sygn. akt: IV SA 196/06, LEX Omega nr 47287). Stanowisko to zostało potwierdzone przez NSA w wyroku z dn. r., sygn. akt: II OSK 426/07, LEX Omega nr 486430, w którym wskazano, iż "wykładnia art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229, ze zm.) upoważnia do przyjęcia, że zawarty w tym przepisie wymóg zgodności z przepisami o planowaniu przestrzennym wiąże się z datą realizacji samowoli budowlanej. Na inną interpretację tej normy nie pozwalają ani przepisy ustawy Prawa budowlanego, ani treść przepisów wprowadzających kolejne zmiany ustaw Prawa budowlanego, ani też zasady logicznego rozumowania".Z drugiej strony Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 listopada 2007 r., (sygn. II OSK 1454/06), wskazał, iż „stosując przepis art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229 ze zm.) w związku z art. 103 ust. 2 Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.) organ nadzoru budowlanego powinien ustalić przeznaczenie terenu na którym położony jest obiekt budowlany będący przedmiotem postępowania - według przepisów o planowaniu przestrzennym, w tym przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązujących w dacie rozstrzygania sprawy przez ten organ.” (zob. również wyrok NSA z dn. r., sygn. akt: II OSK 1648/08, wyrok NSA z dn. r., sygn. akt: II OSK 878/09).Z przytoczonych orzeczeń wynika, iż stanowisko NSA w kwestii zgodności budowy z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym nie jest to na stwierdzenie, iż jeżeli obydwa odmienne stanowiska są wyrazem zgodności działalności organów nadzoru budowlanego z prawem, to znaczy, że i jeden, i drugi sposób działania jest prawnie właścicieli samowoli budowlanej oznacza to możliwość dokonania legalizacji w oparciu o względniejsze dla nich przepisy o zagospodarowaniu przestrzennym, tzn. bądź z daty powstania samowoli budowlanej, bądź z daty orzekania organu nadzoru budowlanego, jeśli oczywiście którekolwiek z nich umożliwają zalegalizowane samowolnie wzniesionego obiektu budowlanego.
Legalizacja samowoli budowlanej wymaga złożenia stosownego wniosku wraz z dokumentami. Można to zrobić dobrowolnie lub w ciągu 30 dni od dnia doręczenia postanowienia o wstrzymaniu budowy. Warto pamiętać, że jednym z warunków zaakceptowania wniosku jest jego prawidłowe wypełnienie i udowodnienie (za pomocą dołączonych dokumentów
Zdarza się, że kupujemy lub dziedziczymy nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym wraz z towarzyszącymi mu budynkami gospodarczymi. Wychodzimy z założenia, że skoro budynki na działce stoją od kilkunastu lub kilkudziesięciu lat, to z całą pewnością zostały one posadowione legalnie i tak też są użytkowane. Jednak, w wyniku animozji sąsiedzkich może się zdarzyć, że pewnego dnia do organu nadzoru budowlanego wpłynie „uprzejmy” wniosek o zbadanie prawidłowości pobudowanych przez naszych poprzedników budynków. W takich sytuacjach częstym problemem jest kwestia możliwości legalizacji budynków pobudowanych przed dniem 1 stycznia 1995 roku. Samowola budowlana nie przedawnia się Polskie ustawodawstwo nie przewiduje przedawnienia dla samowolnie zrealizowanych robót budowlanych. Jak wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, samowola budowlana jest bowiem zdarzeniem prawnym o charakterze ciągłym, co oznacza, że powstaje w chwili rozpoczęcia budowy bez wymaganego pozwolenia na budowę i trwa przez cały czas jej prowadzenia aż do jej likwidacji. Natomiast za likwidację samowoli budowlanej uznaje się wydanie nakazu rozbiórki lub legalizacja samowolnie zrealizowanego obiektu w wyniku wydania pozwolenia na użytkowanie. Nie jest zatem tak, że po upływie kilku lub kilkunastu lat inwestor może być spokojny, iż nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności w związku z samowolnie wykonanymi robotami budowlanymi. Oczywiście, nie oznacza to, że można się cofać w nieskończoność. Przy takim toku rozumowania można by zakwestionować legalność budowy katedry gnieźnieńskiej. Chodzi zatem o budynki i inne obiekty budowlane posadowione w okresie ostatnich kilkunastu czy kilkudziesięciu lat. Na jakiej podstawie zostanie stwierdzona nielegalność? Co do zasady w przypadku, gdy budowa budynku została zakończona przed 1 stycznia 1995 roku zastosowanie znajdą przepisy poprzednio obowiązującego Prawa budowlanego z 1974 roku. Należy jednak podkreślić, że legalizacja nielegalnie pobudowanego obiektu budowlanego nie będzie możliwa, w przypadku, gdy organ nadzoru budowlanego stwierdzi, że obiekt taki lub jego część znajduje się na terenie, który: zgodnie z przepisami o planowaniu przestrzennym nie jest przeznaczony pod zabudowę, albo przeznaczony jest pod innego rodzaju zabudowę. Aby ustalić zgodność z prawem w tym zakresie wykorzystywane są przez organ nadzoru budowlanego plany obowiązujące w dacie orzekania. Jak wynika z orzecznictwa, w odniesieniu do samowoli budowlanej dokonanej na terenie, dla którego nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zgodność samowolnie wybudowanego obiektu budowlanego z tzw. porządkiem planistycznym może być stwierdzona na podstawie decyzji o warunkach zabudowy uzyskanej po wszczęciu postępowania w przedmiocie nakazu rozbiórki (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia r., sygn. akt II OSK 2100/14). Dopiero, gdy samowolnie pobudowany obiekt budowlany zgodny jest z miejscowym planem lub inwestor legitymuje się decyzją o warunkach zabudowy, organ może badać, czy spełniona jest druga przesłanka pozwalająca na legalizację. Dotyczy ona dwóch kolejnych sytuacji, w których budowa zrealizowana sprzed 1995 roku nie będzie mogła zostać zalegalizowana. Dotyczy to budynku, który powoduje bądź w razie wybudowania spowodowałby: niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia, bądź niedopuszczalne pogorszenie warunków zdrowotnych lub użytkowych dla otoczenia. Należy jednak zaznaczyć, że przy sprawdzaniu powyższych sytuacji nie chodzi wyłącznie o zgodność pobudowanego obiektu budowlanego z warunkami technicznymi. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się bowiem, że nie można uznać samego faktu budowy niezgodnej z przepisami techniczno-budowlanymi za przesłankę stwarzania zagrożenie dla mienia lub życia ludzi. Konieczne będzie wyjaśnienie, czy organy administracji przyjęły istnienie takiej faktycznej przesłanki do nakazu rozbiórki na podstawie indywidualnej oceny oddziaływania obiektu budowlanego na inne obiekty budowlane lub urządzenia (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia r., sygn. akt II OSK 543/15). Bezpłatna legalizacja samowoli zrealizowanej przed 1995 rok Jeżeli po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ stwierdzi, że obiekt budowlany jest zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy, a dodatkowo nie stanowi niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, bądź też nie powoduje niedopuszczalnego pogorszenia warunków zdrowotnych, wydana zostanie decyzja nakazującą inwestorowi, właścicielowi lub zarządcy wykonanie w oznaczonym terminie zmian lub przeróbek, niezbędnych do doprowadzenia obiektu budowlanego lub terenu nieruchomości do stanu zgodnego z przepisami. Po ich dokonaniu inwestor, właściciel lub zarządca otrzymują pozwolenie na użytkowanie, które kończy proces legalizacji. Warto podkreślić, że legalizacja w oparciu o Prawo budowlane z 1974 roku zwolniona jest od konieczności ponoszenia przez inwestora wysokiej opłaty legalizacyjnej. Jest to dużym ułatwieniem względem obecnych przepisów, które nakładają na inwestorów niejednokrotnie wysokie opłaty uniemożliwiające legalizację samowoli budowlanych pomimo, że obiekt budowlany odpowiada warunkom technicznym i jest zgodny z przepisami o planowaniu przestrzennym. Dlatego, wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, warto udowadniać organowi, że roboty budowlane przy samowolnie pobudowanym obiekcie budowlanym zakończone zostały przed dniem 1 stycznia 1995 r. Autor: radca prawnyDo obiektów wybudowanych w warunkach samowoli budowlanej (o czym będzie mowa poniżej) – których realizację zakończono przed 1 stycznia 1995 r. nie stosuje się obowiązującej obecnie ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.; dalej „Pr. bud.”), lecz przepisy ustawy Prawo budowlane z 1974 r. (Dz.Zmiana ustawy Prawo Budowlane z dnia r. wprowadziła pojęcie „uproszczonego postępowania legalizacyjnego”. Obecnie przy spełnieniu kilku warunków, bez większych kosztów i problemów możemy tą metodą zalegalizować wszystkie budynki znajdujące się na naszych działkach. Warunek jest jeden: Uproszczona metoda legalizacji samowoli budowlanej dotyczy tylko budynków wybudowanych wcześniej niż 20 lat od daty zgłoszenia legalizacji. Samowola budowlana – co to? Samowolą budowlaną może być zarówno cały budynek (obiekt) jak i mała jego część. Samowolą określa się każde prowadzenie prac bez dopełnienia formalności określonych w ustawie z dn. 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane ( 1994 nr 89 poz. 414 i późn. zm.). Samowola to zatem nie tylko wybudowanie budynku bez formalnego pozwolenia na budowę ale także każde prowadzenie prac w zakresie przebudowy budynku, wykonywania dodatkowych okien czy domurowania skrzydła budynku. Pozwolenia na budowę wymagają w szczególności następujące prace: budowa domu jednorodzinnego powierzchni powyżej 70 m2budowa budynku gospodarczego (w tym garażu) o powierzchni powyżej 35 m2przebudowa/rozbudowa budynku polegająca na zmianie układu ścian zewnętrznych (w tym wielkości okien)wymiana dachu wraz z wymianą jego konstrukcji Legalizacja samowoli budowlanej po 20 latach Legalizacja samowoli budowlanej wymaga zgłoszenia do rejonowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego wniosku (wniosek PB-15 „Wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego”). Wniosek można wypełnić samodzielnie i na tym etapie nie jest konieczne składanie dodatkowych dokumentów. Warunkiem legalizacji metodą uproszczoną jest wybudowanie budynku wcześniej niż 20 lat od daty wniosku legalizacyjnego oraz brak postępowań administracyjnych związanych z nielegalnym wznoszeniem budynku. Odpowiedzią na wniosek legalizacji będzie konieczność przedstawienia: geodezyjnej inwentaryzacji obiektu budowlanegoekspertyzy technicznej sporządzonej przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane, wskazującą czy stan techniczny obiektu budowlanego nie stanowi zagrożeniaprzeglądów okresowych instalacji w części obiektu podlegającej legalizacji Zakres wymaganych dokumentów definiuje art. ustawy Prawo Budowlane. Oferujemy usługi sporządzenia ekspertyz technicznych dotyczących samowoli budowlanych. Możemy dla Państwa także wykonać niezbędne przeglądy okresowe w wymaganych w decyzji zakresach. Usługi świadczymy na terenie całej Wielopolski. Ile kosztuje legalizacja samowoli Legalizacja metodą uproszczoną jest zwolniona z opłat urzędowych. Jedyne koszty legalizacji dotyczą kosztu inwentaryzacji geodezyjnej budynku oraz wymaganych ekspertyz budowlanych. Całkowity koszt będzie zależny zatem od wielkości obiektu i powinien zmieścić się w zakresie 800-2600 zł brutto. Uproszczona legalizacja samowoli Poznań Oferujemy usługi sporządzenia ekspertyz technicznych dotyczących samowoli budowlanych. Możemy dla Państwa także wykonać niezbędne przeglądy okresowe w wymaganych w decyzji zakresach. Usługi świadczymy na terenie całej Wielopolski. W celu zlecenia usługi prosimy o kontakt tel. 799-167-383 lub wiadomość e-mail kontakt@2/ Procedura zmiany sposobu użytkowania. Zmiana sposobu użytkowania obiektu lub jego części, omówiona powyżej, wymaga co do zasady zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej (starosta / prezydent miasta w przypadku miasta na prawach powiatu). W zgłoszeniu należy określić dotychczasowy i zamierzony sposób
Nie każde wzniesienie budynku musi być zgłaszane. Nie zawsze wytwór naszej ciężkiej pracy będzie samowolą budowlaną. Przez ostatnie dekady przepisy prawa budowlanego zmieniały się wielokrotnie. Teraz samowole będą krócej nielegalne. Chcąc wybudować dom jednorodzinny, kompleks budynkundefinedw, garaż czy inne pomieszczenia gospodarcze, należy dopełnić wszelkich niezbędnych i koniecznych formalności. Do takich formalności należeć będzie uzyskanie pozwolenia na budowę bądź dokonanie odpowiedniego zgłoszenia. W przeciwnym wypadku nasza inwestycja zostanie uznana za samowolę budowlaną. Samowola budowlana undefined co to jest? W znowelizowanej ustawie Prawo budowlane wprowadzono rozdział 5a dotyczący postępowania w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robundefinedt budowlanych z naruszeniem ustawy. Przez pojęcie samowoli budowlanej, najprościej rzecz ujmując, należy rozumieć budowę, ktundefinedra dokonana jest: bez wymaganego pozwolenia na budowę, bez zgłoszenia, pomimo wydania sprzeciwu przez właściwy organ. Samowolą budowlaną jest nie tylko budowla, ktundefinedra już została wybudowana. Jako samowolę organ może określić także samo przystąpienie przez nas do budowy obiektu, co do ktundefinedrego organ nie wydał decyzji lub nie rozpatrzył zgłoszenia. Jak ustrzec się przed samowolą? Aby ustrzec się przed uznaniem przez właściwy organ, że nasza budowla jest samowolą budowlaną, należy dopilnować wszelkich formalności oraz wiedzieć, kiedy wymagane jest uzyskanie przez nas pozwolenia na budowę lub jej zgłoszenie. W tym celu należy zapoznać się z enumeratywnie wskazanymi w art. 29 i 30 ustawy Prawo budowlane przypadkami, kiedy konieczne a kiedy nie jest konieczne ich uzyskanie. Postępowanie legalizacyjne undefined obecnie i poprzednio Organ nadzoru budowlanego obowiązany jest do sprawdzenia, czy możliwa jest jego legalizacja w przypadku samowoli budowlanej. Obecnie, zgodnie z art. 49 f ustawy prawo budowlane, w przypadku stwierdzenia budowy obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę bądź bez wymaganego zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu do zgłoszenia organ będzie wszczynał uproszczone postępowanie legalizacyjne w przypadku kiedy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat. W poprzednim stanie prawnym legalizacja samowoli budowlanej była możliwa gdy budowa była wzniesiona zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub warunkami zabudowy. Nowa procedura, tzw. uproszczona powoduje, że organ nie będzie już badał zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Kiedy budowa zostaje zalegalizowana? Budowa może być zalegalizowana po pozytywnym zakończeniu postepowania legalizacyjnego na wniosek właściciela obiektu. Etapy uproszczonego postępowania legalizacyjnego postanowienie organu o wstrzymaniu budowy, wniosek inwestora o legalizację budowy (w ciągu 30 dni) postanowienie organu o obowiązku przedłożenia dokumentundefinedw legalizacyjnych Do dokumentundefinedw legalizacyjnych zalicza się: dokumenty analogiczne jak te składane przy wniosku o wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę tj.: 4 egzemplarze projektu budowlanego (ktundefinedry zawiera wszelkie uzgodnienia, pozwolenia i opinie) zaświadczenie o posiadaniu przez architekta odpowiednich uprawnień, oświadczenie właściciela działki o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub warunku zabudowy, 2 egzemplarze projektu technicznego undefined jeżeli inwestycja już trwa lub jest zakończona kompletowanie oraz weryfikowanie dokumentundefinedw legalizacyjnych, ustalenie opłaty legalizacyjnej, uiszczenie opłaty legalizacyjnej, wydanie decyzji o legalizacji lub odmowie legalizacji. Jakie obiekty nie są objęte uproszczoną procedurą legalizacyjną? Uproszczona procedura legalizacyjna, jak się okazuje, nie ma zastosowania do wszystkich obiektundefinedw. Spod jej zastosowania wyłączone zostały obiekty budowlane, co do ktundefinedrych wydane zostały decyzje o nakazie rozbiundefinedrki przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej tj. przed dniem 19 września 2020 r. a także wtedy, gdy wspomniany 20 undefined letni termin upłynął po dniu wydania postanowienia o wstrzymaniu budowy. Czy organ może wydać decyzję odmawiającą legalizacji? W przypadku niedopełnienia formalności bądź nieprzedłożenia wszelkich niezbędnych i wymaganych przez organ dokumentundefinedw legalizacyjnych, bądź w przypadku nie uzupełnienia brakundefinedw pomimo wezwania organu, tak jak dotychczas, wydany zostanie nakaz rozbiundefinedrki samowoli budowlanej. Nakaz taki będzie wydany także po stwierdzeniu przesz organ, na podstawie przedstawionej ekspertyzy technicznej, iż obiekt budowlany stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia a także nie pozwala na jego bezpieczne użytkowanie. Podsumowując, uproszczone postepowanie legalizacyjne, wynikające ze znowelizowanej ustawy Prawo budowlane pozwala na legalizację tych obiektundefinedw, ktundefinedre są użytkowane przez co najmniej 20 lat. Uproszczenie polega na nie badaniu przez organ zgodności budowy z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Nowelizacja pozawala też na zwolnienie z uiszczania opłaty legalizacyjnej pod warunkiem, że samowola budowlana zostanie zgłoszona przez właściciela.
Mam dobrą wiadomość dla niektórych z Was. W dniu 19 września 2020 r. wchodzą w życie nowe przepisy w ustawie prawo budowlane przewidujące tzw. megaabolicję. Co to oznacza? Megaabolicja to legalizacja samowoli budowlanej na bardzo uproszczonych zasadach, a dodatkowo beż żadnych opłat! W dzisiejszym wpisie wskażę kto może
W czwartek 16 stycznia, sejmowa podkomisja nadzwyczajna w ciągu niecałych pięciu godzin rozpatrzyła rządowy projekt nowelizacji prawa budowlanego (druk nr 121). Jej sprawozdaniem Komisja Infrastruktury ma się zająć we wtorek 21 stycznia, a drugie czytanie ma się odbyć na posiedzeniu Sejmu rozpoczynającym się w środę 22 stycznia. Na posła sprawozdawcę została wybrana Anna Paluch z PiS. Przy takim tempie prac, projekt może zostać uchwalony już w przyszłym tygodniu. Biuro Legislacyjne Sejmu zgłosiło do niego 25 poprawek precyzujących, a klub PiS – 13 merytorycznych. Jedna z nich jest bardzo ważna, bo dotyczy nowych przepisów o legalizacji samowoli budowlanych. Z jednej strony poprawka ratuje rząd przed totalną abolicją samowoli budowlanych, z drugiej wprowadza ograniczenie tylko dla tych z nakazem rozbiórki. Już 27 stycznia szkolenie on-line za zmian prawnych w procesie inwestycyjnym. Chcesz wziąć udział, zarejestruj się tutaj >> Z projektu prawa budowlanego wypadło jedno ważne zdanie dotyczące warunków uproszczonej legalizacji Zgodnie z pierwotnym projektem przygotowanym przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju i skierowanym o konsultacji w czerwcu 2019 roku, tzw. uproszczona legalizacja miała dotyczyć tylko obiektów, co do których do chwili obecnej nie zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie samowoli budowlanej. Było ono w art. 49f jeszcze w projekcie, którym zajmował się Komitet Stały Rady Ministrów. W projekcie, który opiniowała Komisja Prawnicza, przyjętym przez rząd 7 listopada, jeszcze przed wyborami już go nie było. Dlaczego? Z pisma Artura Sobonia, byłego wiceministra inwestycji, datowanego na 30 lipca 2010 roku wynika, że to efekt uwag Rządowego Centrum Legislacji. W projekcie autorstwa Ministerstwa Rozwoju – po wyborach przejęło ono dział budownictwo, który rząd przyjął ponownie 17 grudnia i, który trafił do Sejmu - uproszczona legalizacja dotyczyła już wszystkich samowoli mających ponad 20 lat. Gdyby w takiej wersji go uchwalono, zalegalizować można byłoby niemal większość samowoli. Takie postulaty, a także rozszerzenie uproszczonej legalizacji na budynki dziesięcioletnie, zgłaszano podczas konsultacji projektu. Czytaj również o raporcie NIK: Samowole budowlane poza kontrolą inspekcji >> Posłowie PiS uszczelniają zasady uproszczonej legalizacji - wykluczy ją decyzja nakazująca rozbiórkę Problem zbyt szerokiej abolicji dla samowoli zauważyła poseł Anna Paluch. Na posiedzeniu podkomisji zgłosiła poprawkę, zgodnie z którą nie można wszcząć uproszczonego postępowania legislacyjnego w stosunku do obiektów budowlanych, do których wydano decyzje o nakazie rozbiórki przed dniem wejścia w życie ustawy. Anna Gill-Piątek, posłanka Lewicy, zauważyła, że poprawka chroni nas przed zalegalizowaniem przysłowiowego czarnego kota, czyli budynku, który kpi sobie z nas przy Rondzie Radosława w Warszawie, pomimo wydanych decyzji. - Ten artykuł w poprzednim brzmieniu pozwalałby legalizować takie samowole – mówiła posłanka. Za sprawą poprawki PiS spod nowych zasad legalizacji nie zostaną wyłączone budynki, co których toczy się postępowanie. Mogą więc objąć więcej niż 500 tys. budynków – na tyle oszacował jego skutki jeszcze resort infrastruktury. - Pomysł, aby uzależnić możliwość legalizacji starej samowoli budowlanej od braku decyzji nakazującej rozbiórkę należy ocenić zdecydowanie pozytywnie - uważa dr Martyna Sługocka z Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego, specjalizująca się w prawie budowlanym. - Dzięki temu nie dojdzie do sytuacji, w której uproszczone postępowanie legalizacyjne będzie konkurować z ostateczną decyzją administracyjną w przedmiocie rozbiórki. Pojawiłby się wtedy problem czy taka decyzja wygasa czy może powinna zostać uchylona. Może warto pójść nawet nieco dalej i uniemożliwić skorzystanie z proponowanych przepisów w sytuacji, gdy postępowanie w sprawie legalizacji jest w toku. Praktyka pokazuje przecież, że tego rodzaju sprawy potrafią toczyć się latami - dodaje dr Sługocka. Chmiel Małgorzata, posłanka PO, podkreśliła, że w ogóle uproszczona legalizacja powinna dotyczyć tylko i wyłącznie budynków wzniesionych przed 1994 roku. – Przepisy w obecnej wersji nawołują: budujcie nielegalnie, a za 20 lat my wam i tak zalegalizujemy – mówiła Małgorzata Chmiel. Zasady nowej uproszczonej legalizacji Prosta procedura legalizacyjna ma być dla budynków powstałych bez zgłoszenia czy pozwolenia na budowę ponad 20 lat temu. Głównym wymogiem legalizacji byłoby dołączenie do zawiadomienia o zakończeniu budowy: oświadczenia o posiadanym prawie od dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oświadczenia o terminie zakończeniu budowy, inwentaryzacji powykonawczej oraz ekspertyzy technicznej poświadczającej jego bezpieczeństwo. Ma z niej wynikać, czy obiekt nadaje się do użytkowania – w szczególności czy nie stwarza zagrożenia życia lub zdrowia ludzi. Taka legalizacja byłaby możliwa bez konieczności wniesienia opłaty legalizacyjnej. Organ nadzoru będzie więc jedynie badał spełnienie warunku odnoszącego się do terminu zakończenia budowy – czy upłynęło przynajmniej 20 lat od jej ukończenia i czy nie została wydana decyzja nakazująca rozbiórkę. Resort szacuje, że z nowych przepisów skorzystają głównie właściciele domów jednorodzinnych. Dlaczego? Bo w 2018 roku zalegalizowano 280 obiektów budowlanych, w tym 114 domów. Z kolei w I półroczu w I półroczu 2019 r. roku organy nadzoru budowlanego wydały 2 022 nakazy rozbiórki, w tym 87 dotyczące domów mieszkalnych. To 0 3 proc. więcej niż w 2018 roku i o 7 proc. mniej niż w 2017. Michał Bursztynowicz, Martyna Sługocka Sprawdź POLECAMY Jak jest teraz Obecnie w przypadku stwierdzenia samowoli budowlanej prawo obliguje organy nadzoru budowlanego do wszczęcia postępowania zmierzającego do jej legalizacji lub rozbiórki. Przy czym należy najpierw ustalić, jakie przepisy mają zastosowanie do danej samowoli. Co do zasady, jeśli samowola jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, czy innymi aktami prawa miejscowego oraz nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu lub jego części do stanu zgodnego z prawem - można ją zalegalizować. Wysokość opłaty legalizacyjnej jest zależna od kategorii i wielkości obiektu. Generalnie 25 000 zł mnoży się przez współczynnik kategorii obiektu budowlanego (k) i współczynnik wielkości obiektu budowlanego (w). Ich wysokość określa załącznik do ustawy. Przykładowo, dla domu jednorodzinnego wynoszą one odpowiednio 2 i 1, co daje opłatę legalizacyjną w wysokości 50 tys. złotych. - Może się na przykład okazać, że z uwagi na wysokość opłaty legalizacyjnej inwestor nie będzie zainteresowany legalizacją samowoli, co będzie prowadzić do nakazania przez organ nadzoru budowlanego rozbiórki samowolnie wybudowanego obiektu lub jego części zgodnie z art. 48 ust. 1 oraz art. 49b ust. 1 - tłumaczy Dorota Dorska-Havaris, radca prawny, w komentarzu praktycznym "Legalizacja samowoli budowlanej – krok po kroku" dostępnym w Systemie Informacji Prawnej LEX. Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX: Czy organ nadzoru budowlanego może wydać decyzję nakazującą doprowadzenie inwestycji do zgodności z prawem poprzez uzyskanie nowej decyzji o warunkach zabudowy? > Jak ma postąpić PINB, gdy inwestor wybudował budynek mieszkalny jednorodzinny częściowo na nieswojej działce? > Czy jest możliwe wygaszenie decyzji na rozbiórkę budynku gospodarczego, w sytuacji, gdy inwestor zmienił zdanie i chce zalegalizować budynek? > Opłaty legalizacyjne - co warto wiedzieć > Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jak go uzyskać? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
Zmiany Prawa budowlanego – nowe i stare samowole budowlane. Zgodnie z informacjami, które w sierpniu przekazywaliśmy na naszym blogu, 19 września 2020 r. wchodzi w życie duża nowelizacja prawa budowlanego. Przynosi ona zmiany dotyczące m. in. postępowań związanych z samowolą budowlaną, wprowadzając uproszczony tryb legalizacji
Mikołaj Frączak / 12 marca 2020 Co to jest samowola budowlana? Samowola budowlana to prowadzenie robót budowlanych z naruszeniem przepisów. Chodzi tu przede wszystkim o naruszenie prawa budowlanego. Może to być inwestycja bez pozwolenia na budową albo bez zgłoszenia prac budowlanych, a także przeprowadzona mimo sprzeciwu organów administracji architektoniczno-budowlanej. Zanim więc zaczniemy jakąkolwiek inwestycję musimy sprawdzić, czy potrzebne będzie pozwolenie na budowę, czy też wystarczy zgłoszenie takiej inwestycji, a może nie ma w ogóle takiego wymogu. Kto decyduje o tym, czy coś jest samowolą budowlaną? O samowoli budowlanej decyduje inspektor nadzoru budowlanego podczas przeprowadzania postępowania administracyjnego. Konsekwencje samowoli budowlanej Jeśli zostanie stwierdzona samowola budowlana, to inspektor nadzoru budowlanego może nakazać rozbiórkę budynku. Rozbiórki trzeba będzie dokonać też w sytuacji, jeśli tylko część budynku została postawiona bez pozwolenia lub zgłoszenia. Trzeba ją wykonać, jeśli decyzja stanie się ostateczna, czyli wyczerpie się tryb odwoławczy. Jeśli inwestor nie wykona zaleceń inspektora budowlanego, może być ukarany grzywną. Jeśli i to nie pomoże, rozbiórka może być wykonana na koszt inwestora. Czy samowola budowlana jest przestępstwem? Według art. 90 prawa budowlanego samowola budowlana jest przestępstwem. W związku z tym winny takiemu czynowi może być ukarany grzywną, karą ograniczenia wolności nawet do lat 2. Kiedy może zalegalizować samowolę budowlaną? W określonych przypadkach samowola budowlana może być zalegalizowana. Jest to możliwe, jeśli budynek jest postawiony zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a także przepisami techniczno-budowlanymi, które pozwolą doprowadzić obiekt do stanu, który jest zgodny z prawem. Może się zdarzyć, że inspektor wstrzyma roboty budowlane i wyda wymagania, które pozwalają zalegalizować samowolę budowlaną. Kiedy nie da się zalegalizować samowoli? Nie da się zalegalizować samowoli, jeśli budynek nie spełnia wspomnianych warunków. Jeśli więc stwierdzona będzie niezgodność z przepisami, to samowola budowlana będzie musiała być rozebrana. CZYTAJ TEŻ Budowa domu. Na jakiej głębokości ułożyć rurę wodociągową? Co mówi prawo Jak zalegalizować samowolę? Aby zalegalizować samowolę trzeba dostarczyć nadzorowi kilka dokumentów. Przede wszystkim musi to być zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o tym, że budowa jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania lub decyzję o warunkach zabudowy. Do tego trzeba dołożyć 4 egzemplarze projektu budowlanego, do którego należy dołożyć uzgodnienia i opinie. W zestawie dokumentów musi się jeszcze znaleźć oświadczenie o tym, że inwestor ma prawo do dysponowania nieruchomością. Ile trzeba zapłacić za legalizację samowoli budowlanej? Organ nadzoru budowlanego może ustalić wysokość opłaty za legalizację samowoli. To, w jaki sposób powinna być taka opłata obliczona, określa prawo budowlane. Opłata zależy od tzw. współczynnika kategorii obiektu i jego wielkości. I tak, jeśli legalizacja dotyczy obiektu, co do którego nie ma potrzeby uzyskiwania pozwolenia na budowę, będzie to od 2,5 do 5 tys. Jeśli budynek wymaga pozwolenia, opłata może wynosić nawet 50 tys. Jak odwołać się od samowoli budowlanej? Ze względu na to, że o samowoli budowlanej decyduje inspektor nadzoru, odwołanie może być złożone do wojewódzkiego inspektora lub głównego inspektora nadzoru budowlanego. W ostateczności można złożyć skargę do sądu administracyjnego. Warto pamiętać, że samowola budowlana nie ulega przedawnieniu. CZYTAJ TEŻ Czy można sprzeciwić się budowie masztu telefonii komórkowej? Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień. Czy ten artykuł był przydatny?
Legalizacja samowoli budowlanej. Po zmianie przepisów Prawa budowlanego z września 2020 r. dostępna jest uproszczona procedura legalizacji samowoli budowlanej, a najważniejszą rolę w całym procesie odgrywa ekspertyza techniczna. Do momentu wejścia w życie nowego prawa procedura legalizacyjna samowoli budowlanej prowadzona była
Rozpoczęcie prac inwestycyjnych bez uzyskania pozwolenia na budowę lub wymaganego zgłoszenia stanowi samowolę budowlaną. Na czym dokładnie polega samowola budowlana i jakie są jej konsekwencje? Jak można ją zalegalizować? Ile wynosi opłata legalizacyjna? Podpowiadamy w poniższym artykule. Czym jest samowola budowlana? Samowola budowlana to pojęcie, które jest znane inwestorom nie od dziś. Tym terminem określa się każdy obiekt, który powstał bez wymaganej zgody albo zgłoszenia, wbrew warunkom określonym w pozwoleniu, pomimo sprzeciwu organu budowlanego. Decyzję o tym, czy w danym wypadku zostały naruszone przepisy prawa budowlanego, a w konsekwencji, czy budowany lub wybudowany obiekt stanowi samowolę budwlaną, wydaje inspektor nadzoru budowlanego. Z samowolą budowlaną mamy do czynienia również w następujących przypadkach: gdy obiekt budowlany zostanie rozebrany bez wymaganego pozwolenia; gdy budynek jest użytkowany w inny sposób niż określony w pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu; jeśli w trakcie budowy do projektu objętego zgłoszeniem lub pozwoleniem zostaną wprowadzone znaczne zmiany; gdy budynek będzie użytkowany bez zawiadomienia o końcu budowy oraz bez uzyskania pozwolenia na użytkowanie (jeśli to ostatnie jest wymagane); gdy budynek zostanie nadbudowany lub rozbudowany bez wymaganego zgłoszenia. Samowole dotyczą nie tylko domów jednorodzinnych, ale również garaży, wiat, altan, budynków gospodarczych i innych konstukcji, o ile ich zbudowanie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót budowlanych. Warto wiedzieć o tym, że najpoważniejszą konsekwencją prawną stwierdzenia samowoli budowlnej może być wydanie decyzji o rozbiórce budynku będącego w budowie lub już wybudowanego. Nakaz rozbiórki może odnosić się również do części obiektu, która została wybudowana bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia. Nowelizacja Prawa budowlanego dopuściła możliwość odroczenia, rozłożenia na raty, a nawet umorzenia opłaty legalizacyjnej Jak zalegalizować samowolę budowlaną? Aby legalizacja samowoli była możliwa, inwestor musi w miejscowym inspektoracie nadzoru budowlanego przedstawić zaświadczenie o zgodności obiektu z wytycznymi zawartymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy oraz złożyć dokumenty związane ze zgłoszeniem budowy lub uzyskaniem pozwolenia. Jeśli złożone dokumenty zostaną pozytywnie ocenione, inwestor otrzyma postanowienie o wysokości opłaty legalizacyjnej. Następnie ma 7 dni na jej uiszczenie. Ile wynosi opłata legalizacyjna? Przepisy prawa budowlanego precyzyjnie określają sposób obliczenia opłaty legalizacyjnej dla obiektów, które wymagały uzyskania pozwolenia na budowę. Należy pomnożyć stawkę opłaty (s), współczynnik kategorii obiektu budowlanego (k) oraz współczynnik wielkości obiektu budowlanego (w). Co prawda stawka wynosi tylko 500 zł (art. 59f ust. 2 prawa budowlanego), ale w przypadku opłaty legalizacyjnej podlega ona piędzisięciokrotnemu podwyższeniu (art. 49 ust. 2). Za legalizację budynku jednorodzinnego zapłacimy więc 50 tys. zł, a za dom letniskowy, budynek gospodarczy lub garaż – 25 tys. zł. Dane na podstawie fragmentu załącznika do prawa budowlanego Zgodnie z art. 49b ust. 5 prawa budowlanego, jeśli samowola budowlana dotyczyła obiektu, który nie wymagał pozwolenia na budowę, lecz tylko zgłoszenia, opłata legalizacyjna będzie wynosić od 2500 do 5000 zł. Niższą stawkę, czyli 2500 zł trzeba obecnie uiścić za legalizację np. przydomowego basenu lub oczka wodnego o powierzchni do 50 m², ogrodzenia o wysokości poniżej 2,2 m oraz zjazdu z drogi wojewódzkiej, powiatowej lub gminnej. 5000 zł zapłacimy za legalizację wybudowanego bez zgłoszenia wolno stojącego parterowego budynku gospodarczego o powierzchni zabudowy do 35 m² (w tym garażu, altany, oranżerii oraz przydomowego ganku), wolno stojącego parterowego domku letniskowego przeznaczonego do okresowego wypoczynku (o powierzchni do 35 m²), przydomowej oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m3 na dobę czy zbiornika bezodpływowego na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m³. Istnieje jednak możliwość odwołania się do ordynacji podatkowej w zakresie nieregulowanym w prawie budowlanym. Wojewoda na wniosek inwestora, który znajduje się w szczególnej sytuacji uniemożliwiającej lub znacząco utrudniającej uiszczenie opłaty, może odroczyć termin płatności, rozłożyć wymaganą kwotę na raty, a nawet umorzyć część lub całość kwoty. Inwestor, składając wniosek do wojewody, powinien przedstawić rzetelne uzasadnienie swojej prośby. Proponowane dla Ciebie
Stawka opłaty (s) wynosi 500 zł. Jednak należy pamiętać, że jeżeli obiekt już jest użytkowany niezgodnie z prawem budowlanym stawka ta ulega nawet 50-krotnemu podwyższeniu. Może ona więc wynieść minimalnie nawet 5000 zł wzwyż i sięgać do ponad 50 tys. zł. Legalizacja samowoli budowlanej po nowelizacji przepisów
Organy nadzoru budowlanego badają, czy możliwa jest legalizacja samowoli budowlanych. Przepisy pozwalają bowiem na legalizację, ale tylko po pozytywnym zakończeniu postępowania legalizacyjnego. Nowe przepisy, które weszły w życie 19 września 2020 r. (wprowadzone przez ustawę z r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw ( z 2020 r. poz. 471) mają nie tylko ułatwić i przyśpieszyć legalizację samowoli budowlanych, ale też skłonić właścicieli do zgłaszania nielegalnych obiektów. Prostsza legalizacja starych samowoli budowlanych Obowiązkiem organu nadzoru budowlanego jest ustalenie, czy możliwa jest legalizacja samowoli budowlanej. Samowola budowlana może zostać zalegalizowana, na wniosek właściciela obiektu budowlanego i po pozytywnym zakończeniu postępowania legalizacyjnego. Nowelizacja PrBud ustawą z r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw ( z 2020 r. poz. 471) przewiduje uproszczone postępowanie legalizacyjne dotyczące tych obiektów, które są użytkowane przez co najmniej 20 lat. Wprowadza nowe wymogi formalne (dokumentacja legalizacyjna w postępowaniu uproszczonym), a także zwolnienie od ponoszenia opłaty legalizacyjnej. Decyzja legalizacyjna jest wydawana, gdy z ekspertyzy technicznej wynika, że nielegalnie wybudowany obiekt budowlany nie stwarza zagrożenia dla życia oraz zdrowia użytkujących go ludzi. 4 moduły Systemu Legalis z Bazą prawa i orzecznictwa od 150 zł netto/m-c Sprawdź Samowola budowana- czyli co? Generalnie samowolą budowlaną jest wykonanie przez inwestora robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę lub bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia. W świetle „starych przepisów” prowadzono jedno postępowanie w przypadku wszczęcia i prowadzenia robót budowlanych bez zezwolenia. W wyniku zmian w PrBud wprowadzono odrębne postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy (art. 48 i n. PrBud). Nowością jest uproszczone postępowanie legalizacyjne dla samowoli budowlanych obiektów budowlanych lub części obiektów budowlanych zbudowanych bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat. W świetle wcześniejszych przepisów PrBud zalegalizowanie samowoli budowlanej było możliwe, gdy były one wzniesione zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub warunkami zabudowy. Natomiast nowa regulacja wprowadza uproszczoną procedurę legalizacyjną w trakcie której organ nie będzie badał już zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego Zgodnie z art. 49f PrBud organ nadzoru budowlanego wszczyna uproszczone postępowanie legalizacyjne w przypadku stwierdzenia budowy obiektu budowlanego lub jego części: 1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo 2) bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia, jeżeli od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat, organ nadzoru budowlanego wszczyna uproszczone postępowanie legalizacyjne. Uproszczone postępowanie legalizacyjne w odniesieniu do obiektów budowlanych, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy lub w stosunku do których przed tym dniem zostało wszczęte postępowanie administracyjne, prowadzi się na żądanie właściciela lub zarządcy tego obiektu budowlanego (art. 49f ust. 2 PrBud). Bowiem generalnie na podstawie art. 103 ust. 2 PrBud do takich obiektów stosuje się przepisy dotychczasowe. Warunki uproszczonej legalizacji i zwolnienia z opłaty legalizacyjnej Podstawowym warunkiem zwolnienia od ponoszenia opłaty legalizacyjnej jest zgłoszenie nielegalnego obiektu budowlanego. Właściciel obiektu budowlanego jest zobligowany do zgłoszenia organowi nadzoru budowlanego samowoli budowlanej, co najmniej 20-letniej oraz przedstawienie ekspertyzy technicznej, która potwierdza możliwość bezpiecznego użytkowania obiektu oraz geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej. W ramach uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ nadzoru budowlanego nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od dnia jego doręczenia (art. 49g ust. 1 PrBud). Dokumentacja legalizacyjna (tzw. dokumenty legalizacyjne) obiektów budowlanych, które są użytkowane nielegalnie przez co najmniej 20 lat przedkładanych w postępowaniu uproszczonym legalizacyjnym składana przez właściciela zawiera: 1) oświadczenie o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane, 2) geodezyjną inwentaryzację powykonawczą legalizowanego obiektu, 3) ekspertyzę techniczną sporządzoną przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane, z której będzie wynikało, że stan techniczny obiektu nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi i pozwala na jego bezpieczne użytkowanie obiektu zgodnie z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania (art. 49g ust. 2 PrBud). W trakcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ nadzoru budowlanego sprawdza kompletność dokumentów legalizacyjnych oraz czy z przedłożonej ekspertyzy technicznej wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania (art. 49h ust. 1 PrBud). W sytuacji stwierdzenia niekompletności dokumentów legalizacyjnych organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o obowiązku usunięcia niekompletności w wyznaczonym terminie. Wyłączenie spod legalizacji Wprowadzonego w drodze nowelizacji PrBud z r. uproszczonego postępowania legislacyjnego nie będzie można wszcząć w odniesieniu do każdego obiektu budowlanego. Ustawodawca wyłączył możliwość zastosowania uproszczonej procedury legalizacyjnej w stosunku do obiektów budowlanych, do których wydano decyzje o nakazie rozbiórki przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej (czyli przed r.) oraz, gdy dwudziestoletni termin upłynął po dniu wydania postanowienia o wstrzymaniu budowy. Decyzje wydawane w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym Organ nadzoru budowlanego, w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym może wydać decyzję o legalizacji lub decyzje o nakazie rozbiórki. Decyzja o legalizacji obiektu budowlanego jest wydawana, gdy: 1) dokumenty legalizacyjne są kompletne lub ich niekompletność została usunięta zgodnie z postanowieniem o obowiązku usunięcia niekompletności w wyznaczonym terminie, 2) z ekspertyzy technicznej wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania. Wydanie decyzji o legalizacyjnej stanowi podstawę użytkowania obiektu budowlanego (art. 49i ust. 2 PrBud). Decyzja o nakazie rozbiórki Nakaz rozbiórki-tak jak dotychczas jest wydawany w sytuacji, gdy właściciel nie spełni wymogów legalizacyjnych. Decyzja o nakazie rozbiórki jest wydawana w przypadku: 1) nieprzedłożenia w wyznaczonym terminie dokumentów legalizacyjnych; 2) niewykonania, w wyznaczonym terminie postanowienia o usunięciu nieprawidłowości w dokumentach legalizacyjnych; 3) gdy z ekspertyzy technicznej wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub nie pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania (art. 49i pkt 2 PrBud) Wszystkie aktualności po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź
Ср չаμιպосоփጦ нож
Ж ещխлεв
ጦлаսθσωρα овсав ощу
ጭոβοձесα κ трոфխ
Մէξኔбዬհ φубεдрሞπак օшօፄ
Ըдеዋиծ уբ
Լе աናዪдамо εвс
Иփեቤοχ уት яւևጠዪрс
Ձувωγ одрօвθмሾη ውጌքевоγω
Уያ ևρеጯ
Оτи сυ
Антиχሷщεσ ожеζаξիሷ
Σиքጠբуշ ըλоν
Аφешиጀяልе ущոካоц
Յущоቆащ չе ճулир
ሻյе աኘዖфիкሃкο
Legalizacja jest bowiem trudna i kosztowna, dlatego ministerstwo chce to zmienić. Nowe przepisy, nad którymi pracuje Artur Soboń, wiceminister inwestycji, mogą objąć nawet 500 tys. budynków, mimo że będą dotyczyły tylko tych liczących ponad 20 lat. Zdaniem ekspertów sam pomysł nie jest zły, o ile resort zadba o szczegóły.
Artykuł 103 ust. 2 obowiązującego [link= budowlanego[/link] mówi, że jeżeli nielegalna budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie prawa budowlanego z 1994 r. (tj. przed 1 stycznia 1995 r.) lub też zostało wszczęte postępowanie administracyjne, to do samowoli stosuje się art. 37 – 40 [link= budowlanego z 1974 r.[/link] Prawo budowlane z 1994 r. nie definiuje jednoznacznie, co należy uznać za „zakończenie budowy”. Jest jednak wiele orzeczeń sądów administracyjnych w tej sprawie. W wielu wyrokach składy orzekające sądu administracyjnego przyjmowały, że przepisy ustawy z 1974 r. stosuje się do obiektów, które nie później niż do 31 grudnia 1994 r. były wybudowane w stopniu umożliwiającym wydanie w tym czasie pozwolenia na ich użytkowanie. Są jednak i takie wyroki, w których sąd dochodził do wniosku, że do uznania budowy za zakończoną wystarczy ustalenie, iż obiekt był 31 grudnia 1994 r. co najmniej w stanie surowym zamkniętym (odnosząc się, chyba niezasadnie, ale korzystnie dla sprawców, do definicji zakończenia budowy z ustawy o gospodarce nieruchomościami). Był też i taki wyrok sądu administracyjnego, w którym wyrażono pogląd, że prawo budowlane z 1974 r. ma również zastosowanie do obiektu, którego budowy co prawda nie zakończono przed 31 grudnia 1994 r., ale po tej dacie również nie prowadzono żadnych robót budowlanych. Jak widać, stosowanie starych przepisów przysparza wielu problemów. I chociaż nie obowiązują od 15 lat, to regulacje zawarte w art. 103 ust. 2 prawa budowlanego z 1994 r. wymuszają, aby zarówno nadzór budowlany, jak i sprawcy samowoli budowlanej sprzed kilkunastu lat mieli wiedzę na ich temat. Artykuł 103 ust. 2 mówi także o wszczętym postępowaniu administracyjnym. Chodzi o toczące się wciąż postępowania w sprawie samowolnej budowy, które rozpoczęto przed 1 stycznia 1995 r. Wprawdzie od tej daty minęło wiele lat, ale wciąż zdarzają się przypadki niezakończonych spraw, nie ma jednak ich dużo. Zdecydowanie więcej jest przypadków legalizacji starych samowoli dopiero niedawno ujawnionych. Przy starej samowoli częstym problemem jest udowodnienie, kiedy dokładnie doszło do jej popełnienia. Przyjmuje się, że obowiązek ustalenia daty zakończenia budowy ciąży na nadzorze budowlanym (gdy postępowanie jest prowadzone z urzędu) lub na inwestorze (gdy postępowanie jest prowadzone po uprzednim złożeniu przez niego wniosku). Orzecznictwo w tym zakresie nie jest jednak jednoznaczne. Wszystko zależy więc od podejścia prowadzącego dane postępowanie legalizacyjne, a w razie sporu – od sądu administracyjnego. Inspektor nadzoru budowlanego w toku postępowania legalizacyjnego bada zgodność z przepisami i miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Bierze więc pod uwagę takie same przesłanki, jakie uwzględnia się w postępowaniu, które toczy się na podstawie obecnie obowiązujących przepisów. [ramka][b]Uwaga![/b] Pod uwagę bierze się miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obowiązujący w dacie dopuszczenia się samowoli, a jeżeli jego ustalenia były niekorzystne dla inwestora, to obecnie obowiązujący (jeżeli taki jest). Pozwolenie na użytkowanie wydaje się na podstawie art. 42 prawa budowlanego z 1974 r. Podstawowa różnica jest jednak taka, że nie płaci się wymaganej obecnie opłaty legalizacyjnej. Dlatego wielu inwestorów stara się legalizować na starych zasadach. Jest to bowiem dla nich korzystniejsze, bo tańsze.[/ramka] [srodtytul]Gdzie szukać dokumentów[/srodtytul] Jak udowodnić, że do samowoli doszło przed 15 laty, a nie całkiem niedawno? Nie jest to takie proste. Dopiero bowiem od 1999 r. urzędy (obecnie są to starostwa lub prezydenci w miastach na prawach powiatu) archiwizują akta dotyczące wydanych pozwoleń na budowę. Wcześniej takiego obowiązku nie było. Co najwyżej można się posiłkować książkami ruchu budowlanego – prowadziły je przed laty gminy (wiele lat temu to one wydawały pozwolenia na budowę). W książkach tych zapisywały wydane pozwolenia budowlane, pozwolenia na użytkowanie etc. Kiedy gminom odebrano prawo wydawania pozwoleń, dokumenty te trafiły do urzędów rejonowych, a potem powinny się znaleźć w archiwach akt nowych i to tam trzeba ich szukać. Nie wszystkie się jednak zachowały. Zawsze jako dowód mogą posłużyć stare rachunki, np. za roboty budowlane, za zakupione materiały etc. Można też przedstawić zeznania świadków, a także zdjęcia lotnicze. W Warszawie znajduje się Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z siedzibą przy ul. Jana Olbrachta 94B. Dysponuje on zdjęciami lotniczymi terenu całej Polski z różnych okresów – jeżeli na takim zdjęciu widać, że budynek stoi i jego budowa jest już zakończona, to będziemy mieli mocny dowód w ręku. Takie zdjęcie można zamówić w tym ośrodku. [srodtytul]Jakie formalności[/srodtytul] W prawie budowlanym z 1974 r. tylko rozbiórki można było dokonać na zgłoszenie. W pozostałych wypadkach niezbędne było pozwolenie na budowę. [ramka][b]Kiedy pozwolenie na budowę na podstawie prawa budowlanego z 1974 r.[/b] Uzyskania pozwolenia na budowę zgodnie z przepisami budowlanym obowiązującymi do 31 grudnia 1994 r. wymagały: 1) wykonanie i rozbudowa stałych i tymczasowych budynków, 2) wykonanie i rozbudowa budowli stałych służących do celów wypoczynku, rozrywki i sportu, 3) wykonanie stałych budowli mostów i wiaduktów komunikacji kolejowej i drogowej o rozpiętości powyżej 15 m oraz dwupoziomowych skrzyżowań obiektów komunikacyjnych, 4) wykonanie stałych sieci lub linii uzbrojenia terenu: wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych i na paliwa płynne, z wyjątkiem sieci i linii uzbrojenia terenu poszczególnych nieruchomości, pasów drogowych, obszarów kolejowych i lotnisk, 5) realizacja innych inwestycji budowlanych: przewidzianych na terenach użytkowanych dotychczas na inne cele lub których wykonanie mogłoby spowodować wprowadzenie, utrwalenie albo zwiększenie istniejących ograniczeń, uciążliwości, pogorszenie warunków ochrony środowiska, sanitarnych lub bezpieczeństwa ludzi bądź mienia na terenach sąsiednich, 6) wykonywanie w miejscach publicznych pomników, posągów i wodotrysków, stałych urządzeń wpływających na wygląd obiektów budowlanych, takich jak urządzenia reklamowe i ogłoszeniowe, oraz kapliczek i innych podobnych obiektów kultu religijnego (z wyłączeniem budowy pomników, posągów, kapliczek i innych podobnych obiektów kultu religijnego na terenach cmentarzy i terenach przykościelnych, związanych z wykonywaniem kultu religijnego), 7) wykonywanie stałych ogrodzeń: od strony dróg (ulic) i placów publicznych oraz od innych miejsc publicznych, z cementu jako pełne oraz z kształtowników metalowych i blach lub ze stali budowlanej, niezależnie od położenia tych ogrodzeń.[/ramka] Postępowanie o wydanie pozwolenia na użytkowanie obiektu wieńczące postępowanie o legalizację samowoli sprzed 1 stycznia 1995 r. powinno być prowadzone także według przepisów ustawy z 1974 r. [ramka][b]Pozwolenie na użytkowanie[/b] [b]Stanowisko Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego[/b] (fragment) Zdaniem NSA wyrażonym w wyroku z 30 stycznia 2009 r. (sygn. akt II OSK 29/08) samowola powstała pod rządami prawa budowlanego z 1974 r., co przesądza o konieczności zastosowania do legalizacji samowoli przepisów tej właśnie ustawy, a nakaz wykonania określonych czynności w celu uzyskania pozwolenia na użytkowanie wydany na podstawie art. 42 prawa budowlanego z 1974 r. winien skutkować zastosowaniem trybu i przesłanek ujętych w tym przepisie. Oznacza to, że do udzielenia pozwolenia na użytkowanie w przypadku legalizacji samowoli budowlanej powstałej przed 1995 r. należy stosować art. 42b ustawy – Prawo budowlane z 1974 r., a nie art. 55 ustawy – Prawo budowlane z 1994 r.[/ramka] Pozwolenie na użytkowanie wydawane na podstawie art. 42 prawa budowlanego z 1974 r. różni się od obecnego tym, że nie można ograniczyć stron postępowania jedynie do inwestora. W tym czasie przepisy nie zawierały specjalnych uregulowań. Z tego powodu strony postępowania o wydanie pozwolenia na podstawie przepisów z 1974 r. będą ustalane na zasadach ogólnych z art. 28 [link= postępowania administracyjnego[/link]. Kolejna różnicą jest brak podstaw do żądania oświadczenia o prawie do dysponowania terenem na cele budowlane. Czyli legalizacji może dokonać sprawca niezależnie od tego, czy prawo do terenu posiada czy nie. Nie ma natomiast różnicy w zakresie dokumentów koniecznych do przedłożenia przez inwestora. W obecnie obowiązującej ustawie dokumenty te wymienia art. 57 prawa budowlanego. Natomiast art. 56 prawa budowlanego z 1974 r. dawał znaczne uznanie administracyjne organom, wskazując na możliwość żądania „informacji i dokumentów” czy też „ekspertyz dotyczących stanu technicznego obiektu”. [ramka][b]Art. 42. USTAWA z 24 października 1974 r. – Prawo budowlane (wyciąg)[/b] ust. 1. Inwestor, właściciel lub zarządca może przystąpić do użytkowania obiektu budowlanego, co do którego wydano przewidziany w art. 40 nakaz dokonania zmian lub przeróbek, dopiero po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie, wydanego przez właściwy terenowy organ administracji państwowej. ust 3. Podstawą do wydania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego jest stwierdzenie zdatności do użytku wykonanego obiektu. [b]Art. 56.[/b] 1. Terenowy organ administracji państwowej przy wykonywaniu zadań określonych ustawą może żądać od inwestora, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego oraz od wykonawcy robót budowlanych lub producenta materiałów budowlanych informacji i udostępnienia dokumentów związanych z prowadzeniem robót, przekazaniem obiektu budowlanego do użytku lub utrzymaniem obiektu, opracowania instrukcji eksploatacyjnej dla obiektu lub jego części, dostarczenia technicznych ekspertyz dotyczących projektu, materiałów, robót, a także stanu technicznego obiektu budowlanego, oraz określić termin ich dostarczenia. 2. Koszty ekspertyz ponosi inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego albo wykonawca robót budowlanych lub producent materiałów budowlanych. 3. W razie niedostarczenia w wyznaczonym terminie żądanych ekspertyz lub w razie dostarczenia ekspertyz, które niedostatecznie wyjaśniają sprawę będącą przedmiotem ekspertyzy, właściwy terenowy organ administracji państwowej może zlecić wykonanie tych ekspertyz na koszt inwestora, właściciela lub zarządcy obiektu, wykonawcy robót budowlanych albo producenta materiałów budowlanych. [b]Rozporządzenie ministra gospodarki terenowej i ochrony środowiska z 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego[/b] [b]Dział 2 Budownictwo jednostek gospodarki uspołecznionej oraz innych jednostek organizacyjnych.[/b] [b]Rozdział 9 Pozwolenia na użytkowanie.[/b] § 33. 1. W wypadkach określonych w art. 42 inwestor występuje o udzielenie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego po wykonaniu całości robót budowlanych, zamierzonych i nakazanych, po przeprowadzeniu wymaganych przepisami badań i sprawdzeń oraz po doprowadzeniu terenu działki do stanu zgodnego z przepisami, dołączając do wniosku dokumenty wymagane przez właściwy organ. 3. Zdatność do użytku wykonanego obiektu budowlanego stwierdza właściwy organ, korzystając w miarę potrzeby z uprawnień przewidzianych w art. 56. [b]Dział 3 Budownictwo osób fizycznych.[/b] [b]Rozdział 6 Pozwolenia na użytkowanie.[/b] § 59. 1. W wypadkach określonych w art. 42 inwestor występuje o udzielenie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego po wykonaniu w całości robót budowlanych, zamierzonych i nakazanych, po przeprowadzeniu wymaganych przepisami badań i sprawdzeń oraz po doprowadzeniu terenu działki do stanu zgodnego z przepisami, dołączając do wniosku dokumenty budowy wymagane przez właściwy organ. 3. Zdatność do użytku wykonanego obiektu stwierdza właściwy organ, korzystając w miarę potrzeby z uprawnień przewidzianych w art. 5.[/ramka] [ramka][b]Z wokandy:[/b] - Skoro przepisy prawa budowlanego z 1974 r. nie określały, kto jest stroną postępowania w sprawie o pozwolenie na użytkowanie obiektu, to należało zastosować przepis ogólny – art. 28 kodeksu postępowania administracyjnego [b](wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 4 lutego 2009 r. w Poznaniu, II SA/Po 563/08).[/b] - Użycie w art. 40 ustawy z 1974 r. – Prawo budowlane sformułowania „zmian lub przeróbek” dowodzi, iż czynności legalizacyjne mogą zmierzać wyłącznie do poprawienia stanu technicznego obiektu budowlanego. O ile dla oceny stanu technicznego obiektu budowlanego wymagane jest przedłożenie opracowania bądź ekspertyzy, o tyle można takowego żądać w oparciu o art. 56 prawa budowlanego. Z art. 42 ust. 3 prawa budowlanego wynika, że podstawą do wydania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, w stosunku do którego wydano nakaz dokonania zmian lub przeróbek, jest wyłącznie stwierdzenie zdolności do użytku wykonanego obiektu. Nie ma uzasadnienia prawnego dla żądania przedłożenia – poza oświadczeniem uprawnionej osoby o wykonaniu obiektu w sposób zgodny z zasadami sztuki budowlanej i inwentaryzacją powykonawczą obiektu – dowodu stwierdzającego prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane ([b]wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 3 sierpnia 2006 r., II SA/Bk 141/06)[/b] 1. Organ orzekający w sprawie zezwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego wybudowanego bez pozwolenia na budowę nie ma obowiązku dokonywania ustaleń, czy inwestorowi przysługuje prawo do dysponowania nieruchomością. 2. Udzielenie zezwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego (art. 42 ustawy z 24 października 1974 r. – Prawo budowlane – DzU nr 38, poz. 229 z późn. zm.) nie przesądza o prawie własności gruntu i nie ma bezpośrednio wpływu na ustalenie tych spraw [b](wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 listopada z 1991 r., IV SA 927/91).[/b] 1. Wprawdzie podstawą do wydania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego jest stwierdzenie zdatności wykonanego obiektu do użytku (art. 42 ust. 3 prawa budowlanego z 1974 r.), jednakże ocena zdatności do użytku nie może ograniczać się wyłącznie do zagadnień konstrukcyjno-budowlanych, ale powinna obejmować także zagadnienia określone w art. 5 prawa budowlanego, w tym spełnienie wymagań ochrony środowiska, z uwzględnieniem nie tylko położenia obiektu o charakterze produkcyjnym wraz z urządzeniami stolarskimi względem budynków na działkach sąsiednich, ale również uciążliwości związanych z funkcjonowaniem tego obiektu. 2. Prowadzenie postępowania w sprawie obiektu budowlanego wybudowanego samowolnie przed 1 stycznia 1995 r. nie oznacza zakazu stosowania obecnie obowiązujących przepisów o ochronie środowiska. 3. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach możliwe jest także po wybudowaniu obiektu budowlanego, gdyż wymagane jest przed wydaniem decyzji „naprawczych” w trybie ustawy – Prawo budowlane z 1994 r. Skoro tak, to brak jest podstaw, aby od takiej możliwości arbitralnie wyłączyć postępowanie naprawcze prowadzone, w trybie ustawy – Prawo budowlane z 1974 r., wobec obiektów wybudowanych samowolnie przed 1 stycznia 1995 r.[b] (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 8 października 2008 r., II SA/Go 372/08).[/b][/ramka] [srodtytul]Legalizacja po 1994 r.[/srodtytul] Od 1 stycznia 1995 r. do 11 lipca 2003 r. obowiązywały bardzo restrykcyjne zasady co do samowolnej budowy bez pozwolenia, bez zgłoszenia lub mimo sprzeciwu. Niektórzy inwestorzy mogli jednak wówczas uniknąć wydania nakazu rozbiórki. Artykuł 49 prawa budowlanego (w brzmieniu obowiązującym między 1 stycznia 1995 r. a 11 lipca 2003 r.) stanowił, że nie wydaje się nakazu rozbiórki samowolnie wzniesionego obiektu, jeżeli upłynęło pięć lat od dnia zakończenia budowy. Pod warunkiem że ich inwestycje nie naruszały przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Na tej podstawie mogli się starać o pozwolenie na użytkowanie. Jeżeli inwestor nie mógł uzyskać decyzji o pozwoleniu na użytkowanie takiego obiektu, organ nadzoru wydawał nakaz rozbiórki. Powstał jednak problem z zastosowaniem tego przepisu. Prawo budowlane, które go wprowadziło, weszło w życie 1 stycznia 1995 r., możliwość stosowania regulacji zawartych w art. 49 ustawy powstała jednak dopiero po upływie pięciu lat, czyli od 1 stycznia 2000 r., i obowiązywała do 10 lipca 2003 roku. Wtedy bowiem weszła w życie nowelizacja prawa budowlanego, która zmieniła ten przepis (zapis art. 49). Wspomniana nowelizacja nie przewidywała żadnego okresu przejściowego, w którym sprawcy samowoli budowlanej mogliby z tego przepisu skorzystać po jego zmianie. Do Trybunału Konstytucyjnego trafiło pytanie prawne w tej sprawie. W [b]wyroku z 18 października 2006 r. (sygn. P27/05) Trybunał Konstytucyjny[/b] stwierdził niekonstytucyjność dwóch przepisów przejściowych. Ustawodawca przygotował nowelizację przepisów prawa budowlanego, a na jej podstawie doszło do przywrócenia praw nabytych, z dniem wejścia w życie tej nowelizacji, tj. z dniem 20 czerwca 2007 r. Od tej daty do 31 grudnia 2007 r. można było legalizować samowolne budowy kończone po 1 stycznia 1995 r., ale przed 11 lipca 1998 r. Z bezpłatnej legalizacji skorzystały osoby, które wcześniej nie występowały o pozwolenie na użytkowanie obiektu ani nie próbowały w inny sposób zalegalizować budynku wzniesionego z naruszeniem prawa. Musiały też przed tą datą przez pięć lat użytkować budynek (lub inny obiekt) będący samowolną budową, bez konieczności wnoszenia opłat. Obecnie tej możliwości już nie ma – w stosunku do osób, które popełniły samowolę po 1 stycznia 1995 r., stosuje się aktualnie obowiązujące przepisy. [ramka][b]Uwaga![/b] Nadzór budowlany, prowadząc postępowanie dotyczące budynku (innego obiektu budowlanego) budowanego albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę, musi jednoznacznie ustalić, na podstawie jakich przepisów będzie prowadził to postępowanie, a następnie wydać decyzję administracyjną. Do 11 lipca 2003 roku nadzór budowlany ustalał, czy postępowanie powinno być wszczęte na podstawie art. 48 czy też art. 50 i 51 ustawy. Artykuł 48 ustawy dotyczy samowolnie realizowanej budowy obiektu budowlanego. Artykuły 50 i 51 dotyczą wykonywania innych robót budowlanych niż budowa. Jeżeli postępowanie zostało wszczęte na podstawie art. 48 ustawy, a z materiału dowodowego wynikało, że powinno być ono prowadzone według art. 50 i 51 ustawy, postępowanie takie było umorzone i wszczynane nowe według właściwej podstawy prawnej. Nadzór budowlany, wszczynając postępowanie dotyczące samowoli budowlanej, nie mógł w zależności od własnego uznania stosować zamiennie art. 48 lub 50 i 51 ustawy. Od 11 lipca 2003 r. art. 48 ustawy dotyczy jedynie budowy obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego pozwolenia na budowę.[/ramka] Organy nadzoru budowlanego w praktyce uznają, że samowolne wykonanie urządzenia budowlanego związanego z istniejącym legalnie obiektem budowlanym należy traktować jako wykonanie robót budowlanych innych niż budowa, a więc nie można zastosować art. 48 ustawy. Obiekt budowlany uzyskuje charakter urządzenia budowlanego poprzez związanie funkcjonalne z obiektem budowlanym, jeżeli jednocześnie zapewnia możliwość użytkowania tego obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Dotyczyć to może np. ogrodzenia realizowanego wokół zabudowanej działki. Również w aktualnym stanie prawnym nadzór budowlany musi rozstrzygać, czy właściwą podstawą do prowadzenia postępowania w sprawie samowoli budowlanej jest art. 48 lub art. 49b albo art. 50 i 51. Jest to istotne, ponieważ przepisy te przewidują różniące się między sobą procedury. [ramka][b]Z wokandy[/b] - Moment zakończenia budowy to stan faktyczny. Decyduje faktyczne zakończenie prac związanych ze wznoszeniem budynku. Nie jest to uzależnione od dopełnienia formalnych obowiązków przewidzianych w przepisach prawa budowlanego. W szczególności nie jest konieczne uzyskanie prawa do użytkowania budynku (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 marca 2006 r., sygn. akt II OSK 625/05). - Nie ma znaczenia to, czy zawiadomiono właściwy organ o zakończeniu budowy oraz wypełniono inne obowiązki związane z zakończeniem procesu budowlanego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 3 lutego 2005 r., sygn. akt III SA/Wa 1835/04). - Za zakończenie budowy obiektu budowlanego może być uznane doprowadzenie budynku do stanu, w którym – przynajmniej w części – będzie możliwe przystąpienie do użytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem. Oznacza to, że jeżeli prace budowlane zakończyły się przed 1 stycznia 1995 r. i umożliwiały użytkowanie (także w części) obiektu, to budowę należy uznać za zakończoną (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 marca 1997 r., sygn. akt SA/Ka 2178/95). - W przypadku prowadzenia postępowania na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 103 § 2 prawa budowlanego organ nadzoru budowlanego powinien ustalić przeznaczenie terenu, na którym położony jest obiekt budowlany będący przedmiotem postępowania, według przepisów o planowaniu przestrzennym, w tym przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązujących w dacie rozstrzygania sprawy przez ten organ (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 19 lutego 2009 r., II SA/Kr 1094/08). - Prowadzenie postępowania w sprawie obiektu budowlanego wybudowanego samowolnie przed 1 stycznia 1995 r. nie oznacza zakazu stosowania obecnie obowiązujących przepisów o ochronie środowiska. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach możliwe jest także po wybudowaniu obiektu budowlanego, gdyż wymagane jest przed wydaniem decyzji „naprawczych” w trybie prawa budowlanego z 1994 r. Skoro tak, brak jest podstaw, aby od takiej możliwości arbitralnie wyłączyć postępowanie naprawcze prowadzone w trybie prawa budowlanego z 1974 r. wobec obiektów wybudowanych samowolnie przed 1 stycznia 1995 r. [b](wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 18 września 2008 r., sygn. akt II SA/Gd 318/08).[/b] 6) Legalność zabudowy wzniesionej w 1970 r. należy ocenić według przepisów ustawy – Prawo budowlane z 1961 r. W przypadku ustalenia, że dany obiekt budowlany został samowolnie wzniesiony, ewentualna legalizacja tego obiektu następuje przy zastosowaniu środków z art. 37 i następnych prawa budowlanego z 1974 r. [b](wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 listopada 2005 r., sygn. akt VII SA/Wa85/04).[/b][/ramka] [ramka][srodtytul]Zobacz cały poradnik [link= zalegalizować samowolę budowlaną"[/link][/ramka][/srodtytul]
.
